نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار مطالعات ترجمه، گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.
2 دانشجوی دکتری مطالعات ترجمه، گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
آیا مترجمان میدانند که مخاطبان ترجمه چه ترجمه‌ای را می‌پسندند و چه ترجمه‌ای را نمی‌پسندند؟ مترجم، مانند نویسنده، گروهی خاص از مخاطبان را مدنظر قرار می‌دهد. از این رو، برای آنکه ترجمه‌ای مورد قبول واقع شود، باید پاسخگوی انتظارات خوانندگان باشد. پژوهش حاضر به بررسی انتظارات خوانندگان ایرانی از ترجمه ادبی (رمان و داستان)، مترجمان ادبی، مولفه‌های پیرامتنی، متن و طرح (یا همان قالب متن) میپردازد. برای این منظور، ابتدا نظرات خوانندگان در سه سایت یعنی "فیدیبو"، "طاقچه"، و "گودریدز" گردآوری شد و سپس دادهها بر مبنای روش تحلیل موضوعی، رمزگذاری و دسته‌بندی شدند. مدل سه‌وجهی چسترمن (2007) که از سه مولفه‌ی "واکنشها[1]"، "پاسخها[2]"، و "عکسالعملها[3]" تشکیل شده است مبنای نظری پژوهش قرار گرفت. نظرات خوانندگان به پنج دسته کلی تقسیم شد که عبارتند از «انتظارات ترجمه‌ای»، «انتظارات زبانی و متنی»، «انتظارات پیرامتنی»، «انتظارات مربوط به قالب متن» و «ویژگی‌های مترجم ادبی خوب». نتایج نشان می‌دهد که خوانندگان ایرانی ترجمه‌ای را می‌پسندند که روان و خوانا باشد و از نابهنجاری متنی و زبانی ویژه‌ی ساختار زبان مبدا به دور باشد. همچنین نتایج انتظارات ترجمه‌ای نشان داد که خوانندگان، روش‌ها و رویکرد‌هایی را می‌پذیرند که معنا، سبک، لحن، سیاق کلام، و عناصر فرهنگی متن مبدا را با صداقت در ترجمه منعکس می‌کنند. در خصوص پیرامتنهای ترجمه، خوانندگان انتظار دارند مقدمه یا نقدی دربارۀ اثر در آن گنجانده شود و مترجم خوب را کسی میدانند که دانش زبانی، توانایی درستنویسی و درک خوبی از متن مبدا دارد.
کلیدواژه‌ها
- Abrams, M. H., & Harpham, G. G. (2012). A glossary of literary terms. Wadsworth. https://books.google.com/books/about/A_Glossary_of_Literary_Terms.html?id=2_Z-cgAACAAJ
- Bijani, S., Khoshsaligheh, M., & Hashemi, M. R. (2014). Categorization of the fiction translation expectancy norms to Iranian undergraduate readership. Asia Pacific Translation and Intercultural Studies, 1(3), 210-221. https://doi.org/10.1080/23307706.2014.956982
- Campbell, C. (2015). Translation and the reader: a survey of British book group members’ attitudes towards translation. University of Edinburgh. http://hdl.handle.net/1842/20948
- Chan, L. T. H. (2010). Readers, reading and reception of translated fiction in Chinese. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315760124
- Chesterman, A. (1998). Causes, translations, effects. Target, 10(2), 201-230. https://doi.org/10.1075/target.10.2.02che
- Chesterman, A. (2007). Bridge concepts in translation sociology. In M. Wolf, & A. Fukari (Eds.), Constructing a sociology of translation (pp. 171-183). John Benjamins. https://doi.org/10.1075/btl.74
- Chesterman, A. (2017). Reflections on translation theory. John Benjamins. https://doi.org/10.1075/btl.132
- Elimam, A. S. (2017). Translating the Qur’an into English: Target readers’ expectations. SKASE Journal of Translation and Interpretation, 11(1) 58-76. http://www.skase.sk/Volumes/JTI12/pdf_doc/03.pdf
- Fish, S. (1980). Is there a text in this class? The authority of interpretive communities. Harvard University Press. https://www.hup.harvard.edu/books/9780674467262
- Gambier, Y. (2018). Translation studies, audiovisual translation and reception. In E. D. Giovanni, & Y. Gambier (Eds.), Reception studies and audiovisual translation (pp. 43-66). John Benjamins. https://doi.org/10.1075/btl.141.04gam
- Gottlieb, H. (2004). Language-political implications of subtitling. In P. Orero (Ed.), Topics in audiovisual translation (pp. 83-100). John Benjamins . https://doi.org/10.1075/btl.56.11got
- Gutt, E. A. (1996). Implicit information in literary translation: A relevance-theoretic perspective. Target, 8(2), 239-256. https://doi.org/10.1075/target.8.2.03gut
- Huang, K. (2014). Translating for children: Cultural translation strategies and reader responses. University of Arizona. https://repository.arizona.edu/bitstream/handle/10150/332832/azu_etd_13477_sip1_m.pdf?sequence=1
- Khoshsaligheh, M., Kafi, M., & Ameri, S. (2020). Fiction translation expectancy norms in Iran: A quantitative study of reception. Translation and Interpreting, 12(1) 1-26. https://doi.org/10.12807/ti.112201.2020.a05
- Lv, L., & Ning, P. (2013). EST translation guided by reception theory. Open Journal of Modern Linguistics, 3(2), 114-118. http://dx.doi.org/10.4236/ojml.2013.32015
- Matthews, B., & Ross, L. (2010). Research methods. A practical guide for the social sciences. Pearson Education Limited. https://books.google.com/books/about/Research_Methods.html?id=7s4ERAAACAAJ
- McAuley, T. E. (2015). Audience attitude and translation reception: the case of Genji. Babel, 61(2), 219 - 241. https://doi.org/10.1075/babel.61.2.04mac
- Meyer, J. (1997). What is literature? A definition based on prototypes. Work Papers of the Summer Institute of Linguistics, University of North Dakota Session, 41, 1-10. https://doi.org/10.31356/silwp.vol41.03
- Munday, J. (2016). Introducing translation studies. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315691862
- Nord, C. (1991). Text analysis in translation: Theory, methodology, and didactic application of a model for translation-oriented text analysis. Amsterdam University. https://books.google.com/books/about/Text_Analysis_in_Translation.html?id=ArJbAAAAMAAJ
- Nord, C. (2000). What do we know about the target-text receiver? In A. Beeby, D. Ensinger & P. Marisa (Eds.), Investigating translation (pp. 195-212). John Benjamins. https://doi.org/10.1075/btl.32.24nor
- Risku, H., Pichler, T., & Wieser, V. (2017). Transcreation as a translation service: Process requirement and client expectations. Across Languages and Cultures, 18(1) 53-77. https://doi.org/10.1556/084.2017.18.1.3
- Schäffner, C. (1998). Translation and quality: Current issues in language and society. Multilingual Matters. https://z-lib.io/book/15727921
- Suojanen, T., Koskinen, K., & Tuominen, T. (2015). User-centered translation. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315753508
- Venuti, L. (1998). The scandals of translation: Towards an ethics of difference. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203047873
)