نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری رشته ادبیات انگلیسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 دانشیار، گروه ادبیات انگلیسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
3 استاد ادبیات انگلیسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
چکیده
این مقاله به بررسی تقاطع دو مقوله جنسیت و کم‌توانی در نمایشنامۀ باغ وحش شیشه‌ای (1944)، اثر تحسین‌شده‌ی نمایشنامه نویس آمریکایی، تنسی ویلیامز، و اینجا بدون من (2010)، اقتباس سینمایی آن به کارگردانی و فیلمنامه نویسی بهرام توکلی می‌پردازد. مطالعات کم‌توانی رشتۀ مطالعاتی نسبتاً نوینی است که طیف وسیعی از تجارب تنانه را در گفتمان‌های فرهنگی واکاوی کرده و نگره‌های رایج پزشکی و علمی را دربارۀ کم‌توانی به چالش می‌کشد. در فیلم اقتباسی، بدنِ توانا مکرراً به نمایش گذاشته شده است؛ یعنی این باور که بدنِ سالم به ناگزیر هنجار است در حالی که تن‌های دیگر به نحوی «غیرعادی»، عجیب و غریب و ناتوان هستند، و بنابراین در این گفتمان فرهنگ غالب هنجارمدار بازتولید میشود. فیلم اقتباسی به مثابه فضای انتقال بینافرهنگی تقاطع جنسیت و کم‌توانی را در بافت فرهنگی ایران معاصر بازنمایی می‌کند و از این طریق پیش‌فرض‌های ضمنی دربارۀ تجربۀ تنانه را به پرسش می‌گیرد. در نمایشنامه و فیلم خیال‌پردازی نوعی نقدِ غیرمستقیم و جایگزین هنجارمداری است.
کلیدواژه‌ها
- Akbari, A. (2011, September 8). A personal impression of an open ending….
http://www.cinetmag.com/News/Show.asp?NewsID=66341111793143 - Babcock, G. (1999). The Glass Menagerie and the transformation of the subject. Journal of Dramatic Theory and Criticism, 14(1), 17-36. https://journals.ku.edu/jdtc/article/view/3317
- Behdadi Mehr, N. (2011, August 15). Life on bubble.
http://www.cinetmag.com/News/Show.asp?NewsID=9067109786793 - Blackwell, L. (1970). Tennessee Williams and the predicament of women. South Atlantic Bulletin, 35(2), 9-14. https://doi.org/10.2307/3197002
- Bogle, J. E., & Shaul, S. L. (1981). Body image and the woman with a disability. In D. Bullard and S. Knight (Eds.), Sexuality and physical disability: Personal perspectives (pp. 91-95). Mosby.
- Browne, S., Connors, D., & Stern, N. (1985). With the Power of Each Breath. A disabled women's anthology. Cleis Press.
- Chivers, S. (2011). The silvering screen: Old age and disability in cinema. University of Toronto Press. https://doi.org/10.3138/9781442686045
- Davis, L. J. (1999). Crips strike back: The rise of disability studies. American Literary History, 11(3), 500-512. https://doi.org/10.1093/alh/11.3.500
- Davis, L. J. (1995). Enforcing normalcy: Disability, deafness, and the body. Verso.
- Don, Z., Salami, A., Ghajarieh, A. (2015). Voices of girls with disabilities in rural Iran. Disability & Society 30 (6), 805-819. https://doi.org/10.1080/09687599.2015.1052042
- Fischer, M. M. (2003). Iran: From religious dispute to revolution. University of Wisconsin Press.
- Fomeshi, B. M. (2013). Tom Wingfield's Alienation in Tennessee Williams' The Glass Menagerie: A Marxist Approach. kata, 15(1), 25-32. https://doi.org/10.9744/kata.15.1.25-32
- Fraser, B. (Ed.). (2016). Cultures of Representation: Disability in world cinema contexts. Columbia University Press. https://doi.org/10.7312/fras17748
- Garland-Thompson, R. (2005). Feminist disability studies. Signs: Journal of women in Culture and Society, 30(2), 1557-1587. https://doi.org/10.1086/423352
- Ghandeharioon, A. & Anushiravani, A. (2013). New comparative literature and literary adaptation: The glass menagerie and Tavakoli’s Here Without Me. Nashriyeh Adabiat-e Tatbighi, (7), 10-43. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1050432
- Greenfield, T. A. (1998). The Glass Menagerie as Social Commentary. In T. Siebold (Ed.), Readings on The Glass Menagerie (pp. 73-79). Greenhaven Press.
- Hanna, W. J., & Rogovsky, B. (1991). Women with disabilities: Two handicaps plus. Disability, Handicap & Society, 6(1), 49-63. https://doi.org/10.1080/02674649166780041
- Hoeksema, T. B., & Smit, C. R. (2001). The fusion of film studies and disability studies. In C. R. Smith and A. Enns (Eds.), Screening disability: Essays on cinema and disability (pp. 33-43). University Press of America.
- Holman, R. (2016). Leprosy and the dialectical body in Forugh Farrokhzad’s The House is Black. In B. Fraser (Ed.), Cultures of representation: Disability in world cinema contexts (pp. 247-262). Columbia University Press. https://doi.org/10.7312/fras17748-019
- Hooper, M. S. (2012). Sexual politics in the work of Tennessee Williams: Desire over protest. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9781139058469
- Javadi Motlagh, P. (1991). Women in political discourses of twentieth century Iran [Doctoral dissertation, University of London]
- Kent, D. (1988). In search of a heroine: Images of women with disabilities in fiction and drama. In M. Fine and A. Asch (Eds.), Women with disabilities: Essays in psychology, culture, and politics (pp. 90-110), Temple University Press.
- Khanipour, H. (2011, August 8). Here without me, the most bitter sweet film.
http://sinama-hl.blogfa.com/post/208 - Longmore, P. K. (2003). Why I Burned My Book and Other Essays on Disability. Temple University Press.
- McRuer, R. (2006). Crip theory: Cultural signs of queerness and disability (Vol. 9). NYU press.
- Moharrami, J. (2012). A successful adaptation of an admired play.
https://cinemaandishe.persianblog.ir/3MrrYEo6DdiDDD8EwjOK - Naficy, H. (2011). A social history of Iranian cinema: The globalizing era, 1984–2010 (Vol. 4). University Press.
- Nalliveettil, G. M., & Gadallah, M. S. M. (2016). Discourse Analysis of Tennessee Williams’ The Glass Menagerie. Advances in Language and Literary Studies, 7(3), 201-210. http://dx.doi.org/10.7575/aiac.alls.v.7n.3p.201
- Norden, M. F. (1994). The cinema of isolation: A history of physical disability in the movies. Rutgers University Press.
- Samuels, E. (2002). Critical divides: Judith Butler’s theory and the question of disability. NWSA Journal, 14(3), 58-76. https://www.jstor.org/stable/4316924
- Tavakoli, B. (Director). 2010, Here without me [film]. Iran.
- Wendell, S. (1996). The rejected body: Feminist philosophical reflections on disability. Routledge.
- Williams, T. (1999). The Glass Menagerie. New Direction Books.
)