نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه ترجمه، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
2 استادیار گروه ترجمه، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران.
چکیده
در سال‌های اخیر، موضوع عدم‌قطعیت به مبحثی مهم در مطالعات ترجمه تبدیل شده است که نمایانگر افزایش اهمیت روزافزون این موضوع در زمینه‌های مختلفی همچون سیاست، اقتصاد و پزشکی است. با این حال، در کاربرد نظریه‌های عدم‌قطعیت در مطالعات ترجمه مشکلی وجود دارد، بدین‌صورت که معمولاً فقط از یک نظریۀ عدم‌قطعیت برای پیشبرد استدلالی علیه دیدگاهی خاص استفاده می‌شود و تأثیر ترکیب نظریه‌های مختلف بر درک دقیق‌تر موضوع مورد بررسی نادیده گرفته می‌شود. این مقاله در مورد اهمیت ترکیب نظریه‌های مختلف عدم‌قطعیت در قالب توجیهی توانمند بحث می‌کند که می‌تواند به‌عنوان مدلی برای تحلیل و پژوهش‌های علمی در روش‌ها و نظام‌های ترجمه استفاده شود. با بررسی مدل‌های ترجمۀ مبتنی بر پیوستار، مدل‌هایی که نشان می‌دهند ترجمه یک فرآیند دو گزینه ای نیست، بلکه پیوستاری از احتمالات است، این پژوهش نشان می‌دهد که چگونه رویکرد کثرت‌گرا نسبت به موضوع عدم‌قطعیت بینشی در اختیار ما قرار می‌دهد که هیچ نظریه‌ای به تنهایی قادر به ارائۀ آن نیست. این مقاله با ارائه نمونه‌هایی، عمدتاً از حوزه‌های ترجمه ادبی و دیداری-شنیداری، نشان می‌دهد که چگونه رویکرد کثرت‌گرا به پارادایم عدم‌قطعیت می‌تواند استدلال‌های علیه مدل‌های مبتنی بر پیوستار را تقویت کند و به درک بهتر فرایند ترجمه کمک کند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
- Appiah, K. A. (1993). Thick translation. Callaloo, 16(4), 808. https://doi.org/10.2307/2932211
- Atã, P., & Queiroz, J. (2016). Habit in semiosis: Two different perspectives based on hierarchical multi-level system modeling and niche construction theory. Studies in Applied Philosophy, Epistemology and Rational Ethics, 31, 109–119. https://doi.org/10.1007/978-3-319-45920-2_7
- Baker, M. (2010). Reframing conflict in translation. In M. Baker (Ed.), Critical readings in translation studies (pp. 113-130). Routledge.
- Bloom, R. (2012, May 11). Lost in translation: What the first line of "The stranger" should be. The New Yorker. Retrieved March 5, 2022, from https://www.newyorker.com/books/page-turner/lost-in-translation-what-the-first-line-of-the-stranger-should-be
- Blumczynski, P., & Hassani, G. (2019). Towards a meta-theoretical model for translation. Target. International Journal of Translation Studies, 31(3), 328–351. https://doi.org/10.1075/target.17031.blu
- Bohm, D. (1980/2002). Wholeness and the implicate order. Ark.
- Camus, A. (1942). L'Étranger. Gallimard.
- Camus, A. (1946). The outsider (S. Gilbert, Trans.). Alfred A. Knopf. (Original work published 1942).
- Camus, A. (1988). The stranger (M. Ward, Trans.). Vintage Books. (Original work published 1942).
- Catford, J. C. (1965). A linguistic theory of translation. Oxford University Press.
- Catsoulis, J. (2021, February 25). 'The father' review: A capricious mind. The New York Times. Retrieved May 30, 2021, from https://www.nytimes.com/2021/02/25/movies/the-father-review.html
- Chesterman, A. (1991). On definiteness: A study with special reference to English and Finnish. Cambridge University Press.
- Colina, S. (2008). Translation quality evaluation: Empirical evidence for a functionalist approach. The Translator, 14(1): 97–134. https://doi.org/10.1080/13556509.2008.10799251
- Deleuze, G. & Guattari, F. (2004). A thousand plateaus: Capitalism and schizophrenia. Translated by Brian Massumi. Continuum.
- Even-Zohar, I. (1979). Polysystem theory. Poetics Today, 1(1/2), 287. https://doi:10.2307/1772051
- Farahmand, M. (2014, February 21). شولوخوف و خطای مترجمان ایرانی (Sholokhov and Iranian Translators' Error). Retrieved September 12, 2020, from https://www.bbc.com/persian/arts/2014/02/140221_mf_sholokhov
- Halverson, S. (1997). The concept of equivalence in translation studies: Much ado about something. Target: International Journal of Translation Studies, 9(2), 207–233. https://doi.org/10.1075/target.9.2.02hal
- Harding, S. (2019). Resonances between social narrative theory and complexity theory: A potentially rich methodology for translation studies. In K. Marais & R. Meylaerts (Eds.), Complexity thinking in translation studies: Methodological considerations (pp. 33-52). Routledge.
- Henitiuk, V. (2008). “Easyfree translation?” How the modern West knows Sei Shônagon’s Pillow Book. Translation Studies, 1(1), 2–17. https://doi.org/10.1080/14781700701706377
- House, J. (1997). Translation quality assessment: A model revisited. Gunter Narr.
- Humes, R. (1999). Adiane zendeh-ye donya (A. Govahi, Trans.). Daftare Nashre Farhange Islami.
- Jakobson, R. (2000). On linguistic aspects of translation. In L. Venuti (Ed.), The translation studies reader (pp. 113-118). Routledge.
- Koller, W. (1995). The concept of equivalence and the object of translation studies. Target: International Journal of Translation Studies, 7(2), 191–222.
- Latour, B. (2005). Reassembling the social: An introduction to actor-network-theory. Oxford University Press.
- Longa, V. M. (2004). A nonlinear approach to translation. Targe:. International Journal of Translation Studies, 16(2), 201–226. https://doi.org/10.1075/target.16.2.02lon
- Mangerel, C. (2019). Knowledge translation and the continuum of science. In K. Marais & R. Meylaerts (Eds.), Complexity thinking in translation studies: Methodological considerations (pp.259-284 ). Routledge.
- Marais, K. (2015). Translation theory and development studies: A complexity theory approach. Routledge.
- Marais, K. (2021). Complexity in Translation Studies. In Y. Gambier & L. van Doorslaer (Eds.), Handbook of Translation Studies: Volume 5 (pp. 23-29). John Benjamins.
- Marais, K., & Meylaers, R. (2019). Complexity thinking in translation studies: Methodological considerations. Routledge.
- Marais, K., & Meylaerts, R. (2022). Introduction. In K. Marais & R. Meylaerts (Eds.), Exploring the implications of complexity thinking for translation studies (pp. 1-6). Routledge.
- Marias, k, & Meylaerts, R. (2020). Introduction. In K. Marais & R. Meylaerts (Eds.), Complexity thinking in translation studies: Methodological considerations (pp. 1-18). Routledge.
- Meylaerts, R. & Gonne, M. (2014). Transferring the city–transgressing borders: Cultural mediators in antwerp (1850–1930). Translation Studies, 7(2), 133–151. https://dx.doi.org/10.1080/14781700.2013.869184
- Motamedi, M. (1998). این ره که تو می روی.... (نقد و بررسی بخشی از ترجمه کتاب ادیان زنده جهان) (The path you’re treading …: A critique of part of the translation of the world’s living religions). Ayeeney-e Pazhoohesh, 9(53), 21-30.
- Newmark, P. (1988). Approaches to translation. Prentice Hall.
- Nida, E. A. (2004). Toward a science of translating: With special reference to principles and procedures involved in Bible translating. Brill.
- Nida, E. A., & Taber, C. (1982). The Theory and Practice of Translation. E.J. Brill.
- Nord, C. (1997). Translating as a purposeful activity: Functionalist approaches explained. St Jerome Publishing.
- Peat, F. D. (2002). From certainty to uncertainty: The story of science and ideas in the Twentieth Century. Joseph Henry.
- Pym, A. (1995). Schleiermacher and the problem of blendlinge. Translation and Literature, 4(Part_1), 5–30. https://doi.org/10.3366/tal.1995.4.part_1.5
- Pym, A. (2010/2014). Exploring translation theories. Routledge.
- Queiroz, J., & Atã, P. (2019). Intersemiotic translation as an abductive cognitive artifact. In K. Marais & R. Meylaerts (Eds.), Complexity thinking in translation studies: Methodological considerations (pp. 19-32). Routledge.
- Robinson, D. (2000). The limits of translation. In P. France (Ed.), The Oxford guide to literature in English translation (pp.15-20). Oxford University Press.
- Schleiermacher, F. (2021). On the different methods of translating. Translated by Susan Bernofsky. In L. Venuti (Ed.), The Translation Studies Reader (pp. 51-71). Routledge
- Snell-Hornby, M. (1995). Translation studies: An integrated approach. John Benjamins Publishing Company.
- Torresi, I. (2013). The polysystem and the postcolonial: The wondrous adventures of James Joyce and his Ulysses across book markets. Translation Studies, 6(2), 217–231. https://doi.org/10.1080/14781700.2013.774531
- Toury, G. (1995/2012). Descriptive translation studies and beyond. John Benjamins.
- Tymoczko, M. (2010). Ideology and the position of the translator: In what sense is a translator ‘in between'? In M. Baker (Ed.), Critical readings in translation studies (pp. 215-228). Routledge.
- Tymoczko, M. (2019). Translation as organized complexity: Implications for translation theory. In K. Marais & R. Meylaerts (Eds.), Complexity thinking in translation studies: Methodological considerations (pp. 238-258). Routledge.
- Venuti, L. (2008). The translator's invisibility: A history of translation. Routledge.
)