نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار، گروه ادبیات نمایشی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته ادبیات انگلیسی، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
چکیده
در پژوهش حاضر، برآنیم تا به شناسایی مفهوم روان‌شناسی جنایی پرداخته و برخی از بخش‌های اصلی آن در شخصیت‌پردازی هرکول پوآرو را تحلیل کنیم. با بهره‌گیری از رویکردی بینارشته‌ای، با خوانش و طراحی دقیقی از جرم و نظریه‌های روان‌شناختی (به ویژه رفتارگرایی)، به بررسی شگردهای نمایه‌سازیِ جنایی در رمان‌های کارآگاهی آگاتا کریستی می‌پردازیم. به ویژه، به نظریة ایان مارش در معرفی مجموعه‌ای از توصیف‌های رفتار جنایی و ویژگی‌های وسترا و همکاران در شناسایی مشخصه‌هایی که تلاش یک کارآگاه را مؤثر می‌کند، استناد می‌کنیم. تمرکز نگارندگان بر رَویه‌های روان‌شناختی است که در فرایند معما (چگونگی ایجاد و حل کردن آن‌ها)، وجود دارد از جمله وظیفة کارآگاهان در رمزگشایی رمز‌ها، در پرتوی فشار‌های درونی و بیرونی که به آن‌ها وارد شده و چگونه در تصمیم نهایی‌شان تأثیر می‌گذارد. سپس، مفهوم نمایه‌سازی را آن‌گونه که یک کارگاه به کار می‌گیرد، شرح داده و به ترسیم پیش‌داوری‌های تکراری که بر حکم نهایی یک پرونده تأثیر می‌گذارند، خواهیم پرداخت. در پایان، نحوة تکمیل مراحل بالا را با پیاده‌سازی بر روی سه رمان پرفروش آگاتا کریستی، قتل در قطار سریع‌السیر شرق (۱۹۳۴)، قتل الفبایی (۱۹۳۶) و قتل در خوابگاه دانشجویی (۱۹۵۵)، که هر سه در بردارنده هرکول پوآرو به عنوان شخصیت اصلی هستند، به تصویر می‌کشیم. شخصیت پوآرو، با مشخصات جنایی بی‌اشتباه خود، شاهدی است بر اینکه چگونه کریستی همزمان از مفهوم و کنش روان‌شناسی جنایی در داستان هم تأثیر پذیرفته و هم بر آن تأثیر گذاشته‌است.
کلیدواژه‌ها
)